TAŞLARIN ÇÖZÜLMESİ
1. Mekanik (Fiziksel) Çözülme
Dış kuvvetlerin etkisiyle kayaların fiziki yapılarında
görülen parçalanma ve ayrışma olayıdır.
Sıcaklık farkı fazla, yağış az ise mekanik
çözülme artar. Ülkemizde ise iç
bölgelerde fazladır.
2. Kimyasal Çözülme
Kayaları oluşturan unsurların eriyerek ayrışması olayıdır.
Yağış miktarı ve sıcaklık arttıkça kimyasal
çözülme artar. Ülkemizde ise kıyı kesimlerde fazladır.
TÜRKİYE’DE
TOPRAK TÜRLERİ
Türkiye'de farklı toprak tiplerinin oluşmasında;
Ø
Farklı iklim
tiplerinin görülmesi,
Ø
Kayaç yapıları
Ø
Yer yüzü
şekilleri
Ø
Bitki örtüsünün
farklı olması etkili olmuştur.
NOT: Yağışın
fazla olduğu iklimlerde yıkanma olayı fazla olduğundan topraklar tuz ve kireç
mineralleri yönüyle fakirdir.
Kurak iklim bölgelerinde ise tuz ve kireç oranı fazladır.
NOT: Toprak katmanlarına horizon denir . Yerli
topraklarda toprak katmanları belirgindir.
A.ZONAL
(YERLİ TOPRAKLAR)
1.KAHVERENGİ
ORMAN TOPRAKLARI
Geniş yapraklı ormanlar altında oluşmuş, humus
bakımından zengin, verimli topraklardır.
Ülkemizde bu tip topraklar, Kuzey Anadolu Dağlarının
denize bakan yamaçlarında yaygındır.
2.TERRA ROSSA TOPRAKLARI
Akdeniz iklim
bölgelerinde kalkerli arazi üzerinde
oluşmuş kırmızı renkli topraklardır.
Yurdumuzda Akdeniz, Ege kıyı kesimleri ile Güney Marmara'da görülür.
3. PODZOL TOPRAKLARI
Soğuk, nemli bölgelerde iğne yapraklı ormanlar altında
oluşmuş topraklardır.
Yıkanma fazla olduğundan genelde verimleri düşüktür.
Türkiye'de Karadeniz Bölgesi'nde yüksek kesimlerde
rastlanır.
4. ÇERNEZYOM (KARA) TOPRAKLARI
Yaz yağışının fazla olduğu karasal iklim
bölgelerinde çayırlar altında oluşan,
humusça zengin, dünyanın en verimli topraklarıdır.
Ülkemizde Erzurum-Kars Platosu'nda görülür.
Büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır.
5. KAHVERENGİ VE KESTANE RENKLİ BOZKIR TOPRAKLARI
Yağışların az olduğu karasal iklimlerde bozkır
bitki örtüsü altında oluşmuş humus birikimi az, tuz ve kireç oranı fazla olan topraklardır.
Verimi genelde düşüktür.
Yurdumuzda iç bölgelerde yaygındır.
B.İNTRAZONAL TOPRAKLAR
1.TUZLU (Solançak) TOPRAKLAR
Kapalı havza veya eski göl tabanlarında oluşan
topraklardır.
Bu topraklarda tuz oranı fazla olduğundan tarım
yapılamaz. Tuz Gölü çevresinde ve Konya
Ovası’nda rastlanmaktadır.
2.VERTİSOL TOPRAKLARI
Eski göl tabanlarında killi ve kireçli arazilerde
oluşan topraklardır.
Ülkemizde daha çok Ergene Havzası ile G. Marmara ovalarında görülür.Trakya’da
karakepir toprağı olarak adlandırılır.
C. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR
1.ALÜVYAL TOPRAKLAR
Akarsu biriktirmesiyle oluşan topraklardır.
Tarımsal faaliyet açısından çok elverişli
topraklardır.
Akarsu kenarlarında ve delta ovalarında
yaygın olarak görülür.
2.KOLÜVYAL (YAMAÇ) TOPRAKLARI
Dağın etek kısmında birikmesiyle oluşurlar.
Aşınmanın sürekli olduğu yamaçta sadece iri malzemeler
kalır. Bu topraklara litosol (Taşlı) toprakları denir.
3.REGOSOL TOPRAKLARI
Kumlu topraklardır. Yurdumuzda İç Anadolu ve Doğu
Anadolu’daki volkanik alanlarda kumlu topraklar görülür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder